Diagnostyka boreliozy i innych chorób odkleszczowych

Borelioza – charakterystyka

Krętkowica kleszczowa (borelioza z Lyme, popularnie znana jako borelioza) jest najczęściej występującą chorobą odkleszczową. Wywoływana jest w wyniku zakażenia krętkami z gatunku Borrelia burgdorferi, przenoszonymi przez kleszcze. Im dłużej kleszcz pozostaje wbity w skórę żywiciela, tym większe ryzyko zachorowania. Zakażenie następuje w wyniku kontaktu ze śliną oraz zawartością jelita środkowego kleszcza. Ukłucie pajęczaka jest właściwie niewyczuwalne dla człowieka z powodu znieczulających właściwości jego śliny. W przypadku podejrzenia ukłucia należy jak najszybciej zgłosić się na badanie borelii w naszym laboratorium w Łodzi – ryzyko zakażenia jest niewielkie do 48 godzin od momentu wbicia się kleszcza w skórę, jednak gwałtownie wzrasta po upływie 72 godzin. Nawet jeśli dojdzie do zakażenia, odpowiednio wcześnie wykryta choroba jest w pełni uleczalna przy zastosowaniu terapii antybiotykowej.

 

Kiedy należy wykonać badania pozwalające na diagnostykę boreliozy?

W celu uniknięcia możliwości zachorowania na boreliozę zawsze po wizycie w lesie lub parku należy dokładnie obejrzeć swoje ciało i sprawdzić, czy kleszcz nie przyczepił się do niego. Jeżeli tego nie zrobimy lub nie zauważymy pajęczaka może dojść do zakażenia boreliozą. Jak najłatwiej rozpoznać tę chorobę? Najczęstszym objawem boreliozy jest wystąpienie rumienia wędrującego. To widoczna na skórze zmiana, która wygląda jak okrąg o czerwonym zabarwieniu. Posiada charakterystyczną obwódkę, której zauważenie może upewnić rozpoznanie choroby. Z czasem rumień może się powiększać. Zazwyczaj pojawia się w miejscu ukąszenia przez kleszcza. W nieznacznych przypadkach zmienia swoje położenie lub wygląd.

Zauważenie rumienia wędrującego jest jasnym znakiem wystąpienia boreliozy. Co, jednak w przypadku, gdy objaw ten nie wystąpił, a podejrzewamy, że zostaliśmy ukąszeni przez kleszcza? W takiej sytuacji należy udać się do placówki wykonującej diagnostykę boreliozy. Badanie pozwoli na szybkie i trafne rozwianie wątpliwości co do wystąpienia choroby.

 

Jak przebiega borelia?

Borelia nie zawsze daje objawy w pierwszej (wczesnej) fazie choroby, której towarzyszy, wspomniany już, rumień wędrujący i symptomy grypopodobne. Faza późna może wystąpić nawet kilka miesięcy lub lat po ugryzieniu kleszcza. Nierzadko są one charakterystyczne także dla innych chorób, więc trudno powiązać je właśnie z boreliozą. Stąd też tak ważne są odpowiednie badania borelii, które przeprowadzamy w naszym laboratorium w Łodzi. Do najczęstszych objawów na późnym etapie choroby można zaliczyć między innymi:

• jednostronny paraliż twarzy,
• stany zapalne mózgu,
• arytmia,
• mrowienie i drętwienie kończyn,
• bóle stawów, mięśni, kości,
• silne bóle głowy,
• rumień na różnych częściach ciała.

Z reguły do borelii w późne fazie dochodzi u pacjentów, u których antybiotykoterapia nie została wdrożona odpowiednio wcześnie. Może to wynikać zarówno z faktu braku jakichkolwiek objawów na wczesnym etapie choroby, jak i ich zlekceważenia przez pacjenta.

 

Diagnostyka boreliozy i innych chorób odkleszczowych – lista dostępnych badań

Zapraszamy do zapoznania się z listą badań z zakresu diagnostyki boreliozy oferowanych przez laboratorium medyczne APC w Łodzi. Jeśli mają Państwo dodatkowe pytania dotyczące naszej oferty, prosimy o kontakt telefoniczny lub mailowy.

Oznaczenie przeciwciał IgG, IgM – badanie na obecność przeciwciał przeciwko Borrelia burgdorferi. Przeciwciała klasy IgG pojawiają się w krwi po około 3-4 tygodniach od ukąszenia i znikają z niej po 3-4 miesiącach. Przeciwciała klasy IgM są widoczne w krwi dopiero po 6-8 tygodniach, ale utrzymują się w niej znacznie dłużej, przez wiele lat, co pozwala wykryć dawne zakażenie.

Rozbicie kompleksów immunologicznych IgM (ELISA) – bardzo często pierwszy test wykonywany u osób, które mają objawy sugerujące boreliozę. Polega na oznaczeniu przeciwciał IgM skierowanych przeciwko krętkom borrelia w uprzednio pobranej próbce krwi.

Western Blot IgG i IgM – przeprowadzany, jeśli wynik testu ELISA jest dodatni. Polega na oznaczeniu przeciwciał w dwóch klasach – jeśli występują objawy boreliozy, dodatki wynik testu, jest wskazaniem do leczenia.

LTT – panel Borrelioza – (LTT-BOR) – test wykonywany w przypadku stwierdzenia nieskuteczności stosowanej dotychczas terapii lub w przypadku ponownej infekcji. Polega na sprawdzeniu limfocytarnej odpowiedzi systemu immunologicznego Pacjenta na antygeny Borelii. Jeśli zostanie podjęta skuteczna terapia, wynik badania LTT po kilku tygodniach od jej rozpoczęcia będzie znacznie niższy lub ujemny.

Ocena odsetka komórek CD3/CD57 – test pomocniczy, w którym oznaczona jest subpopulacja limfocytów CD3/CD57 charakterystycznych dla boreliozy. Test wskazany w diagnostyce oraz monitorowaniu leczenia seronegatywnej boreliozy, która wykazuje objawy dłużej niż 1 rok. Obniżenie komórek CD57 znacząco wpływa na poziom wydolności wykładu odpornościowego. Test CD57 polega na zmierzeniu obecności we krwi liczby komórek z udziałem markera CD57. Markerami CD określa się dużą grupę białek znajdujących się na powierzchni komórek, występujących w układzie odpornościowym. Badania laboratoryjne pozwalają na ich szybką identyfikację. U zdrowego człowieka liczba komórek CD57 i CD3 wynosi od 60-360 komórek na mikrolit. Każdy wynik poniżej 60 wskazuje na znaczne obniżenie ich liczby we krwi i może wskazywać na przewlekłe zarażenie boreliozą.

Borrelia burgdorferi – jakościowo TR PCR lub jakościowo i ilościowo TR PCR – dwa rodzaje badań genetycznych. W pierwszym wyznaczana jest obecność kopii genomowego DNA różnych bakterii z rodzaju Borrelia. W drugim oznaczana jest również dokładna ich ilość.

Panel infekcji odkleszczowych – jakościowo TR PCR (borrelia, bartonella, anaplasma, babesia) – zestaw testów genetycznych pozwalający na stwierdzenie obecności patogenów chorobotwórczych przenoszonych głównie przez kleszcze, ale także inne owady i zwierzęta.

Panel koinfekcji odkleszczowych – jakościowo TR PCR (bartonella, babesia, anaplasma, mycoplasma pneumoniae) – zestaw badań genetycznych mający na celu wykrycie obecności patogenów chorobotwórczych wywołujących choroby odkleszczowe. Wykonywany w celu stwierdzenia zajścia koinfekcji, czyli zarażenia patogenami chorobotwórczymi innymi niż borrelia.