System odpornościowy – niedobory i zaburzenia odporności

Rodzaje i działanie systemów odpornościowych

Jak już wspomniano, głównym celem układu odpornościowego jest zwalczanie groźnych dla organizmu patogenów. Zapewniana przez jego mechanizmy ochrona polega zarówno na lokalizowaniu oraz rozpoznawaniu, jak i niszczeniu mikroelementów (między innymi bakterii, wirusów, niektórych toksyn) za pomocą odpowiednich przeciwciał, a także wyspecjalizowanych komórek (nazywanych żernymi).

Każdy organizm stosuje różne mechanizmy immunologiczne. Dlatego też odporność możemy podzielić na:

• nabytą,

• wrodzoną.

Odporność nabyta – swoista – polega na „zapamiętywaniu” przez komórki konkretnych patogenów, z którymi mają kontakt i wykształcaniu natychmiastowej, skutecznej reakcji obronnej na ich obecność. Podstawowe komponenty odporności swoistej to limfocyty B i T. Limfocyty B są odpowiedzialne za produkcję przeciwciał, czyli białek zdolnych do rozpoznawania i wiązania się z antygenami obecnymi na powierzchni patogenów. Dzięki temu możliwe jest zneutralizowanie drobnoustrojów oraz ułatwienie ich eliminacji przez komórki żerne. Limfocyty T, z kolei, uczestniczą w odpowiedzi komórkowej, która polega na bezpośrednim niszczeniu zainfekowanych komórek. To właśnie one są wykorzystane w szczepieniach ochronnych.

Układ odpornościowy posiada także szereg właściwości przekazywanych dziedzicznie, dzięki którym bez uprzedniego kontaktu również reaguje na wszystko to, co „obce”. Ten rodzaj odporności nazwano wrodzoną – nieswoistą. Jednym z elementów odporności nieswoistej jest bariera anatomiczna, którą stanowią skóra oraz błony śluzowe pokrywające nasze narządy wewnętrzne. Dzięki swojej budowie i wydzielanym substancjom, takim jak śluz czy łzy, utrudniają one przenikanie drobnoustrojów do wnętrza organizmu. Odporność nieswoista obejmuje również procesy zapalne oraz gorączkę, które mają za zadanie zahamować rozwój infekcji.

Obydwa rodzaje odporności zależą od wyspecjalizowanych komórek i przeciwciał zdolnych do rozpoznawania obcych substancji z czułością i dokładnością niespotykaną w innych systemach. Jeżeli jednak organizm wykazuje zaburzenia odporności, może zawodzić nie tylko w walce z infekcjami, ale i wadliwie rozróżniać elementy własne od obcych. To z kolei może skutkować powstawaniem rozmaitych schorzeń autoimmunologicznych. Leczenie możliwe jest dopiero po wykonaniu specjalistycznych badań diagnostycznych, zleconych przez lekarza. Badania takie można przeprowadzić w Łodzi w naszym laboratorium medycznym APC. Decyzję o właściwym leczeniu podejmują lekarze specjaliści immunologii klinicznej, w trakcie wizyty w gabinecie konsultacyjnym APC.

 

Pierwotne zaburzenia i niedobory odporności – u dzieci

Niedobory odporności dzielimy na dwa podstawowe rodzaje. Najczęściej spotykany jest niedobór odporności pierwotny, a w dalszej kolejności niedobór odporności wtórny. Pierwszy można zidentyfikować już u niemowląt. Jeśli dziecko często choruje i długo wraca do zdrowia, sytuacja ta powinna stanowić dla rodzica źródło niepokoju. Przyczyn tego zjawiska należy upatrywać się w licznych chorobach, np. zespole Downa, zespole Turnera czy niedokrwistości bądź hipoplazji. W takiej sytuacji niedobory odporności można skonsultować ze specjalistą w naszych gabinetach lekarskich w Łodzi.

Najważniejsze objawy towarzyszące pierwotnemu niedoborowi odporności to grzybica jamy ustnej, zwiększona częstotliwość zachorowań, spadek masy ciała, zahamowanie wzrostu, a także zapalenie krtani bądź płuc. Decyzję o leczeniu zaburzeń odporności u dzieci podejmuje lekarz pediatra, natomiast wcześniej niezbędna jest rzetelna diagnostyka stanu zdrowia dziecka.

 

Zaburzenia odporności u dzieci

Zaburzenia odporności u dzieci można leczyć na wiele sposobów, co jest możliwe w naszych gabinetach w Łodzi. W każdym przypadku, jednak kluczowe jest wykonanie badań diagnostycznych i ustalenie przyczyn zaburzeń. Odporność u dzieci najczęściej wzmacnia się poprzez szczepienia ochronne oraz przyjmowanie odpowiednich preparatów. Dodatkowo warto zadbać o dietę dziecka oraz jego higienę osobistą. Zaleca się także zapewnienie dziecku rehabilitacji ruchowej oraz unikania dużych skupisk ludzi, a zwłaszcza miejsc, w których mogą przebywać osoby chore.

 

Wtórne zaburzenia i niedobory odporności – u dorosłych

Wtórne niedobory odporności zaobserwować można u osób dorosłych. Najczęściej objawiają się one przedłużającymi się i następującymi po sobie w krótkim odstępie czasu infekcjami. Zazwyczaj współwystępują one z niedożywieniem, zakażeniem toksynami, poważnymi oparzeniami, a także AIDS, cukrzycą i toczniem. Wtórny niedobór odporności jest najczęściej spotykanym rodzajem tego zaburzenia. Wiąże się przede wszystkim z wiekiem chorych, przebytymi przez nich infekcjami i zakażeniami, a także czynnikami, które do nich doprowadzają. Dokładna diagnostyka zaburzeń immunologicznych pozwoli na zidentyfikowanie źródła problemu i wdrożenie odpowiedniej antybiotykoterapii. W przypadku zaawansowanych niedoborów odporności o charakterze wtórnym konieczna jest hospitalizacja. Jeśli chcemy jej uniknąć, jak najszybciej powinniśmy wykonać niezbędne badania, które zrealizować można w naszym laboratorium w Łodzi.

 

Badania na odporność w Łodzi

W naszej placówce w Łodzi posiadamy najnowocześniejszy sprzęt, który pozwala na wykonanie szeregu badań na odporność, diagnozujących najczęściej występujące choroby. Oprócz specjalistycznej diagnostyki w zakresie zaburzeń odporności oferujemy profesjonalną ocenę czynnościową, a także diagnostykę trombofilii i innych zaburzeń mogących powodować choroby zakrzepowe poprzez analizę przeciwciał i inhibitorów. Usługi świadczymy na terenie Łodzi, ale dogodna lokalizacja sprawia, że odwiedzają nas także pacjenci z sąsiednich miejscowości i całego regionu. Nasi pracownicy są wykwalifikowanymi specjalistami, którzy pomagają w wyborze badań, dokładnie tłumaczą ich przebieg oraz instruują, jak się do nich przygotować. Staramy się, by nasi pacjenci poznawali wyniki swoich badań w jak najszybszym czasie. Zachęcamy do kontaktu w celu umówienia wizyty.